Volledige begrippenlijst

Synergie

schrijf je in voor de nieuwsbrief meer info

Beschrijving

Synergie of in het Engels synergy komt van het Griekse woord ‘synergia’ wat letterlijk ‘samenwerking’ betekent. Als meerdere onderdelen bij elkaar gevoegd worden zal het eindresultaat meer of beter zijn dan de delen op zichzelf. Wat is synergie en hoe kunnen twee afzonderlijke elementen elkaar versterken?

Wat is synergie?

De synergie betekenis komt voor in de wetenschap maar behoort ook tot de theologie. Zo wordt het in het Christelijk geloof gezien als een samenwerkingsverband tussen goddelijke genade en menselijke vrijheid. In fysiologie wordt de term al zeker sinds het midden van de negentiende eeuw gebruikt. Daar gaat het om acties die organen gezamenlijk uitvoeren in zowel gezondheid als in ziekte.

Er kan onderscheid gemaakt worden tussen de betekenis van synergie en synergisme, al wordt dit niet altijd als twee verschillende termen gezien. Het voornaamste verschil is dat synergisme een meer neutrale betekenis heeft terwijl synergie of synergy eigenlijk altijd duidt op een positief effect. Dit hoeft niet in alle gevallen zo te zijn, zo kunnen er wel degelijk combinaties gemaakt worden die elkaar versterken met negatief resultaat.

Sociale synergie

Henri Mazel verwees naar sociale synergie om aan te geven dat de evolutietheorie van Darwin niet volledig was. Het ging niet alleen om een hiërarchie vanuit evolutie maar ook sociale processen en samenhang zouden een rol spelen. Mazel zag ‘sociale liefde’ als een onbewuste kracht met een vrouwelijk karakter die niet in staat is om goed en slecht van elkaar te scheiden. Die onzichtbare koppeling tussen mensen onderling zou ook een belangrijk deel uitmaken van de hippiebeweging in de jaren zestig van de twintigste eeuw en binnen de new-age filosofie.

Economische synergie

Wanneer het gaat om economische synergie kan als voorbeeld een fusie van bedrijven worden genomen. Twee bedrijven die individueel goede zaken doen kunnen meer dan 200 procent resultaat behalen door samen te gaan werken binnen een gezamenlijke organisatie. Dit is een trend die duidelijk zichtbaar is binnen de automotive branche. Zo is er de Volkswagen Group waar naast Volkswagen ook Seat, Skoda en Audi deel van uitmaken. Renault, Nissan en Mitsubishi werken ook nauw samen, Datsun en Dacia maken eveneens deel uit van dit concern. Onder FCA / PSA vallen merken als Fiat, Opel, Peugeot, Citroën en Alfa Romeo. Dat laatste merk is overigens ook weer een resultaat van de samenwerking tussen ALFA (een afkorting van Anonima Lombarda Fabbrica Automobili) en Romeo (genoemd naar Nicola Romeo).

Synergetische processen in medische context

In de medische sector wordt gebruikt gemaakt van geneesmiddelen met individuele eigenschappen die elkaar versterken. Zo vormen trimethoprim en sulfamethoxazol samen co-trimoxazol, een antibacterieel middel dat bijvoorbeeld in de behandeling van leukemie wordt toegepast. Dit kan in negatieve zin ook van toepassing zijn op parasieten. Bij aanwezigheid van twee parasieten die ieder een procentueel overlijdensrisico bezitten blijkt dit cijfer flink op te lopen als beide parasieten aanwezig zijn. Door synergetische effecten wordt het risico op overlijden hoger.

Meer dan de som van delen

Een groep kan meer effect behalen dan individuele personen, dit gegeven komt overal terug. Samenwerking is hierbij van belang, dit is een bewust proces waarbij de participanten weten wat hun functie is binnen het geheel. Daarnaast kunnen er ook sociologische processen plaatsvinden waarbij de participanten zich niet direct bewust zijn van hun individuele aandeel of zich laten leiden door de groep. Dit wordt ook wel ‘kudde mentaliteit’ of ‘groepsgedrag’ genoemd. Naar dit onderwerp wordt binnen de massapsychologie onderzoek gedaan.

Social media synergie

De synergie betekenis kan ook van toepassing zijn op social media. Het Nederlandse platform Hyves werd zelfs genoemd naar een bijenkorf vanwege de wijze waarop gebruikers met elkaar communiceerden. Gebruikers van social media platformen hebben niet altijd individueel veel invloed, maar door te delen, liken of retweeten kan een uiting of sentiment versterkt worden. Berichten en diverse vormen van content die ‘viral’ gaan worden aangewakkerd door het grote aantal internetgebruikers die zonder direct contact of zelfs kennis van elkaar toch een synergetische band met elkaar hebben.