Settopbox of set-top box is een kastje dat doorgaans wordt gebruikt om televisiesignalen te ontvangen en weer te geven op een televisietoestel. Vroeger waren dit analoge signalen, nu worden dergelijke kastjes vooral gebruikt om digitale data te converteren tot audiovisuele media. Wat is settopbox en hoe werken deze kastjes?
De betekenis van settopbox is min of meer hetzelfde gebleven door de jaren heen, de technologie is wel veranderd. Standaard televisietoestellen hebben ontvangers ingebouwd om standaard signalen om te zetten. Dit kunnen analoge technieken zijn of digitale systemen. Data wordt omgezet naar een medium dat zichtbaar of hoorbaar is. Omdat er uiteenlopende protocollen bestaan is het onmogelijk om alle technologieën in een televisietoestel te ondersteunen. Door een settopbox te gebruiken wordt het eenvoudiger om afwijkende signalen en diensten aan te bieden.
Bij broadcasting wordt een transmissie aangeboden voor iedereen met een geschikte ontvanger. Door bijvoorbeeld een kabelabonnement af te sluiten is het mogelijk om 24 uur per dag, 7 dagen per week gebruik te maken van een standaard assortiment radio- en televisiesignalen. Met een settopbox is het mogelijk om via dezelfde kabel en/of frequenties een selecte groep klanten te bedienen. Dit wordt ook wel narrowcasting genoemd. Zo werden er in de jaren zeventig pay-per-view uitzendingen aangeboden via een broadcast signaal. De klant kon een aankoop verrichten om op een specifiek adres naar een uitzending te kijken. Zo was het mogelijk om via een broadcast medium een narrowcast uitzending aan te bieden. Met name sportwedstrijden werden op deze wijze aangeboden.
Toen de meeste huishoudens voorzien waren van een coax kabel was het mogelijk om tientallen televisiekanalen te bekijken zonder extra kastje. Een kabel vanuit de muur tot aan de televisie was voldoende, in het televisietoestel was een ontvanger ingebouwd. Een settopbox was dus niet meer nodig. Toen het mogelijk werd om naast internet ook beeld en geluid op een betrouwbare wijze digitaal aan te bieden werd de ‘ouderwetse’ settopbox opnieuw geïntroduceerd. Nu hebben de meeste huishoudens weer een kastje in huis, vaak met een losse afstandsbediening om zenders te kiezen.
De meest gangbare kabels om digitale signalen te verzenden voor thuisgebruik zijn DSL en glasvezel. Voorheen was de organisatie die de infrastructuur had aangelegd automatisch de aanbieder van de dienst. Zo kon een gebruiker niet kiezen wie telefonie, televisie of internet zou leveren. Om dit soort monopolisering te voorkomen is de wetgeving veranderd waardoor het nu mogelijk is voor meer aanbieders om gebruik te maken van hetzelfde netwerk. Zo kan iemand bijvoorbeeld kiezen om internet af te nemen van KPN of Youfone met dezelfde snelheid, kwaliteit en een identieke settopbox. Het enige verschil is de dienstverlener en vaak ook het tarief.
Aanbieders zullen dus moeten concurreren op andere kenmerken waaronder een installatie service, een alternatief kanalen pakket of cadeau’s om klanten te verleiden om over te stappen. Er zijn daarom weer websites ingericht die realtime tarieven en pakketten met elkaar kunnen vergelijken. Het kastje is eigendom van de provider, de kabel wordt beheerd door de netwerkleverancier. Overstappers kunnen dus ieder jaar een identieke settopbox per post ontvangen en het vorige exemplaar retour sturen naar de vorige aanbieder.
De techniek achter settopboxen is veel veranderd sinds de introductie van digitale content. Zo is het mogelijk om te kijken met vertraging, voor- of achteruit te spoelen tijdens live uitzendingen of content terug te kijken. Dit is mogelijk door een DVR in te bouwen, een Digital Video Recorder, ook wel PVR (Personal Video Recorder) genoemd. Een andere methode is content afspelen vanuit de cloud, in dit geval is er altijd een actieve verbinding nodig om content te streamen. Het kastje heeft in dit geval slechts een decoder en RAM geheugen nodig, opslaggeheugen zoals een harde schijf is niet vereist. Door data vanuit de cloud te spelen kunnen de kastjes dermate klein blijven waardoor ze nauwelijks zichtbaar zijn. Denk aan de Google Chromecast of de Amazon FireTV Stick.
