Assortiment staat voor de producten of diensten die een leverancier klanten aanbiedt voor verkoop. Er is onderscheid te maken tussen bedrijven die een ruim assortiment aanbieden of juist een beperkt aantal artikelen selecteren. Daarnaast zijn er fysieke producten, digitale producten en diensten die verleend worden. De strategie wijkt af per organisatie en sector. Online verkoop heeft nieuwe mogelijkheden geïntroduceerd zoals dropshipping en affiliate marketing. Wat betekent assortiment en hoe bepaalt een winkel welke artikelen worden aangeboden?
Iedere verkoper heeft een assortiment, ook als dit één product of dienst is. Het aanbod kan variabel of vast zijn, die in fysieke winkels of in webshops worden aangeboden. Ook kunnen artikelen tastbaar, eetbaar, digitaal van aard zijn en nog veel meer. Met andere woorden kun je stellen dat het een zeer brede term is. Als eerste valt er onderscheid te maken tussen winkels die een ruim assortiment aanbieden of juist een beperkte selectie verkopen:
Een supermarkt combineert het productassortiment van een bakker, groenteboer en slager met kruidenierswaren, vandaag de term ‘super’ markt. Dit betekent automatisch dat er sprake is van een ruim assortiment, toch hoeft dit niet altijd een brede selectie te betekenen. Zo zijn er winkels waar er tientallen versies van hetzelfde product te koop zijn. Verschillende merken, prijsklassen of variaties op producten. Denk aan cola van Coca Cola, Pepsi, een luxe huismerk en een budget versie. Dan is er weer Cola Regular, Light, Cafeïnevrij of met smaakjes. Budget supermarkten zoals Lidl en Aldi leveren vaak alleen een huismerk. Ze leveren wèl een ruim assortiment maar met minder opties per product.
Bij het bepalen van een beperkt assortiment moet eerst gekeken worden naar concurrenten in dezelfde categorie winkels. Zo heeft een bakker per definitie een beperkte selectie producten. Omdat de meeste bakkers ook gebak verkopen valt een bakker zonder banket op tussen de rest. Een winkel kan om verschillende redenen beslissingen om slechts een beperkt assortiment aan te bieden waaronder:
Een groter assortiment betekent zeker niet altijd een hogere omzet of meer winst. Er zijn ondernemingen die er bewust voor kiezen om meerdere winkels of winkelketens in het leven te roepen met een bewust smal productassortiment.
Sinds de eerste webshops in het midden van de jaren negentig hun intrede hebben gedaan is de wijze waarop winkels omgaan met hun productassortiment aanzienlijk verandert. Hier zijn drie voorbeelden van e-commerce:
Er is onderscheid te maken tussen fysieke producten en digitale producten. Een Blu-ray schijf wordt in een beperkte oplage geperst, een film als download kan in theorie onbeperkt verkocht worden. Naast de distributie speelt hier ook de kwestie van gebruiksrecht. Bij de gekochte schijf kan een machtiging om de content te bekijken niet worden ingetrokken, bij een digitale download is dit wel mogelijk.
Er zijn volop webshops met een schijnbaar onuitputtelijk aantal producten die uit voorraad leverbaar zijn. Het is heel goed mogelijk dat deze winkels alleen de ‘voorkant’ van de winkel zijn, die transacties verwerken maar zelf geen voorraad bezitten. Na een bestelling zal een partner zorg dragen voor de levering. Bedrijven als Amazon en Bol hebben zowel eigen voorraad als voorraad van derden. Dit is niet altijd duidelijk voor de klant. Het is ook mogelijk dat winkels gebruik maken van ‘order fulfillment’, dan beheert het platform de voorraad op eigen locatie en worden bestellingen in opdracht verwerkt door de aanbieder.
Affiliates bezitten geen eigen voorraad. Ze selecteren hun assortiment op basis van de markt die ze willen bedienen. Ze voeren geen transacties uit, ze fungeren als doorgeefluik of advertentie platform. Door te klikken op een affiliate link en na een succesvolle transactie zal de daadwerkelijke leverancier een commissie uitbetalen aan de affiliate.
