PNG staat voor Portable Network Graphics, het is een bestandsformaat voor rasterafbeeldingen. Het voornaamste verschil met het meer bekende JPG formaat is de lossless compressie. Bij comprimeren wordt geen beeldinformatie verandert, het bestand blijft van generatie op generatie identiek. Wat is PNG en waar wordt dit formaat voor gebruikt?
Het bestandsformaat genaamd Portable Network Graphics werd geïntroduceerd in 1996 door de PNG Development Group. Later zou het formaat gedoneerd wordt aan W3C waarmee het een algemeen geaccepteerd bestandsformaat is voor gebruik online. Daarnaast bieden de meeste grafische programma’s ondersteuning voor dit formaat. Hoewel er veel overeenkomsten bestaan met het oudere JPG formaat zijn er ook verschillen te benoemen:
Hoewel het formaat veel lijkt op JPG, werd het eigenlijk ontwikkeld als verbeterde versie van het GIF formaat. Het kleurenpalet bestaat uit 24 bit RGB of 32 Bit RGBA kleuren met of zonder doorzichtigheid (alpha kanaal). Het formaat werd specifiek ontwikkeld voor internet gebruik, niet voor professionele print. Er is bijvoorbeeld geen ondersteuning voor een CMYK kleuren indeling. Het betreft een rasterafbeelding, het is daarmee niet zonder kwaliteitsverlies te schalen zoals dit met vector bestanden het geval is.
Hoewel het formaat werd ontwikkeld voor internetgebruik, en de adoptie van het W3C, zou het lang duren voordat de populaire browsers (goede) ondersteuning boden voor dit formaat. Met name Internet Explorer heeft veel problemen gehad bij het weergeven van dit formaat. Daarnaast zijn de bestanden doorgaans aanzienlijk groter dan JPG bestanden, met minimaal verschil in zichtbare kwaliteit. Omdat niet alle programma’s op dezelfde wijze deze bestanden opslaan kun er compatibiliteit problemen ontstaan.
Hoewel PNG als bestandsformaat op enkele kenmerken superieur is aan formaten als JPG en GIF, zijn de bestanden vaak te groot voor internet, en geavanceerde functionaliteit zoals animatie en schaalbaarheid ontbreekt.
Bij het maken van screenshots wordt regelmatig gebruik gemaakt van .png in plaats van .jpg. De reden hiervoor is dat er geen compressie wordt toegepast waarbij kwaliteit verloren gaat. De schermafbeelding heeft dezelfde kwaliteit als de oorspronkelijke schermweergave. Met name computerschermen met contrastrijke elementen zoals vensters en teksten zouden met JPEG compressie snel kwaliteit verliezen, door PNG te gebruiken is de momentopname kwalitatief identiek aan het origineel.
Wat betreft de beeldkwaliteit en transparantie opties kan een .png bestand zich meten met de beste grafische formaten, toch ontbreken er enkele opties. Met name bij fotografie is het een gemis dat EXIF data niet wordt opgeslagen. Dit geeft informatie over zaken als de sluitertijd, lensopening en ISO waarde. PNG is specifiek ontwikkeld voor gebruik online en wordt daarom in fotobewerkings pakketten zoals Lightroom nauwelijks gebruikt. Het DNG formaat van Adobe is meer geschikt, dit staat voor Digital Negative en fungeert als een digitaal negatief van een foto met vele non-destructieve bewerkingsopties.
Het PNG formaat is lang niet zo bekend als het JPG formaat dat in veel opzichten minder kwaliteit levert. Maar er is nog een bestandsformaat dat niet bekend is bij een groot publiek dat zelfs het .png formaat voorbijstreeft in mogelijkheden. WebP is een formaat dat in 2010 geïntroduceerd werd door Google. Het ondersteunt zowel lossless als lossy compressie met een ongeveer 30 procent kleinere bestandsgrootte als met JPG mogelijk is. Het heeft een aantal jaren geduurd maar nu wordt WebP door vrijwel alle gangbare browsers ondersteund. Google adviseert het gebruikt van dit formaat voor AMP websites die geoptimaliseerd zijn voor mobiele toestellen.
Hoewel weergave van het nieuwe formaat geen probleem hoeft te zijn, is bewerking een ander verhaal. Zo moet er voor WordPress een losse plugin geïnstalleerd worden om deze bestanden te verwerken, dit is niet het geval met .png bestanden. Daarnaast kan dit nieuwe formaat niet opgeslagen worden via alle beeldbewerking pakketten, dit is met PNG meestal wel het geval. Bestandsformaten bieden vaak superieure versies ten opzichte van oudere formaten, het probleem is dat software ondersteuning erg langzaam kan verlopen met vaak grote ‘gaten’ in de adoptie van nieuwe standaarden.
