Brainstormen is een creatieve methode waarin meerdere participanten snel ideeën naar voren brengen zonder filter of kritiek. De resulterende informatie wordt later geëvalueerd in de hoop nieuwe inzichten op te doen die verder verwerkt kunnen worden in een project of een doorlopend proces. Wat is een brainstorm en is dit een effectieve methodiek?
Het brainstorm concept werd voor het eerst gepubliceerd in het boek “Applied Imagination” door Alex F. Osborn in 1953. Het komt voort uit de Indiase Prai-Barshana techniek die al 400 jaar oud is. In beginsel mogen alle participanten zonder enige vorm van kritiek suggesties ter tafel brengen, waarbij de focus ligt op kwantiteit. Alles mag genoemd worden zonder restricties, met als doel een optelsom die meer bedraagt dan de losse elementen. Er zijn diverse variaties op de standaard methode, zoals anoniem ideeën noteren, de groep rondgaan met aanvullingen per persoon of een associatie methode. Naast pen en papier wordt er ook steeds vaker gebruik gemaakt van digitale hulpmiddelen.
Het concept brainstormen kent voorstanders en tegenstanders. Sommige experts zien het als een belangrijk middel om nieuwe ideeën te bedenken en te bouwen aan een onderneming of concept, terwijl andere experts het juist zien als een verspilling van tijd voor alle betrokkenen. Laten we daarom even bekijken waarom brainstormen (niet) goed is:
De sterkste persoon in de wereld kan nooit zoveel tillen als een groep zwakkere personen die samenwerken. Als je meerdere personen met afwijkende kennis, ervaringen en denkwijzen bij elkaar zet dan komen er nieuwe ideeën naar voren die innovatief en prikkelend zijn. Personen die niet gehoord worden krijgen een stem die net zo belangrijk is als die van andere participanten. Daarnaast kan er een domino-effect ontstaan van een idee dat steeds groter en beter wordt door input van andere participanten.
Een brainstorm sessie werkt het beste als alle participanten de vrijheid krijgen om zonder oordeel of restricties hun gedachten te formuleren. Het brainstormen is daarbij geen doel op zich maar een middel om tot een conclusie te komen die breed gedragen wordt.
Als een individu werkt met enkele andere personen zal de som groter zijn dan de individuele capaciteiten. Als de groep zich uitbreidt komt er echter een punt dat de prestaties gemiddeld genomen afnemen. De strebers in het team ontmoedigen een deel van de teamleden en sommige participanten leunen achterover omdat ze niet mee kunnen of willen.
Een andere kritiek op brainstormen is de zelfcensuur die mensen toepassen binnen een sociale groep. Ideeën in je eigen brein zijn ongefilterd en staan niet ter verantwoording. Een idee op tafel gooien kan tot consequenties leiden zoals een verstoorde relatie tussen collega’s.
Dan is er nog het kwantitatieve verlies aan uren. Net zoals overleggen in een groep worden er tijdens brainstormen veel uren ingezet die niet altijd tot resultaten leiden. 10 personen in een brainstorm sessie die 3 uur bezig duurt hebben 30 uren gebruikt. Als dit werknemers zijn dan lopen de kosten voor iedere sessie flink op. Daarbij komt ook nog de evaluatie en mogelijk de kosten voor een extern ingehuurde groepsleider.
Brainstormen is een snelle manier om veel informatie op te halen, waarbij kwantiteit wel boven kwaliteit prevaleert. Mondige participanten kunnen een onevenredig grote invloed uitoefenen op het proces, personen die wat minder op de voorgrond treden krijgen niet altijd de ruimte om zich voldoende te uiten. Een alternatief is ‘brainwriting’ waarbij de focus ligt op geschreven suggesties.
