Landscape is letterlijk het Engelse woord voor ‘landschap’, in visuele media wordt hiermee een afbeelding of schermindeling bedoeld die breder is dan hoog. Het is daarmee het tegenovergestelde van Portrait, waarbij juist de hoogte groter is dan de breedte. Wat is Landscape en welke verhoudingen worden vaak gebruikt?
De Landscape betekenis wat visuele media betreft duidt op afbeeldingen of schermen die breder zijn dan hoog. Zo heeft een Full HD televisie beeld een verhouding van 16:9 met een resolutie van 1920×1080 pixels. Landscape in 4K bestaat uit 3840×2160 pixels. In gedrukte media, en voor smartphones wordt doorgaans een Portrait positie gebruikt, terwijl bij televisies en computerschermen Landscape meer gangbaar is. Bij tablets is de meeste variatie te zien. Mobiele toestellen bieden de mogelijkheid om het beeld aan te passen op de oriëntatie.
In de televisiewereld is een 4:3 lange tijd standaard geweest. Dit is technisch genomen een Landscape formaat, met verhoudingen die bijna vierkant zijn. In de jaren negentig van de twintigste eeuw zou de overstap gemaakt worden naar 16:9. Bioscoopfilms waren vaak nog breder met verhoudingen zoals 21:9. Bij smartphones is het aantal beeldschermformaten nog veel uitgebreider, waarbij de nadruk ligt op gebruik in verticale richting. Het beeld is dus hoger dan breed. Met video en spellen wordt doorgaans wel Landscape modus gebruikt. Hiervoor is een gyroscoop aanwezig die de oriëntatie van het apparaat kan bepalen.
Veel websites hebben pagina’s die langer zijn dan één scherm, de gebruiker zal daarom moeten scrollen om de rest van de pagina te kunnen lezen. Wanneer de site een responsive design heeft zal de indeling automatisch aangepast worden op de verhouding van het scherm. Dit kan betekenen dat bijvoorbeeld een balk aan de zijkant op een Landscape scherm, bij een scherm in Portrait modus niet wordt weergegeven. Wanneer hier in het design geen rekening mee wordt gehouden kan belangrijke informatie onzichtbaar zijn voor een mobiele gebruiker.
Een smartphone wordt standaard gebruikt in ‘portrait mode’ ofwel portret modus. De horizontale afmetingen zijn groter dan de verticale afmetingen. In plaats van 16:9 is het scherm 9:16. De verhouding blijft in dit geval gelijk maar de standard oriëntatie is anders. Een smartphone is voorzien van een gyroscoop die kan bepalen in welke positie het toestel zich bevindt. Zo kan onderscheid gemaakt worden tussen landscape en portrait. Voor een internet browser zal doorgaans alleen de uitvulling aangepast worden. Bij draaien van het toestel wordt de browser tot aan de randen uitgevuld. Omdat webpagina’s doorgaans hoger dan breed zijn biedt landscape niet de meest voordelige schermindeling.
Videoclips worden meestal in een formaat gemaakt dat breder dan hoog is, net als bij een televisiescherm. Op een mobiele telefoon is het gebruikelijk om bij de portretstand de video in de breedte uit te vullen en de rest van het scherm te gebruiken voor andere content zoals een reclame banner of reacties van kijkers. Wanneer het toestel wordt gekanteld zal automatisch een volledige weergave getoond worden met alleen de video. Op video sites als YouTube beperkt landscape video modus de mogelijkheden voor advertenties. Het is daarom mogelijk om commercials voor, tussen en na de videoclip te laten spelen.
Voor artiesten kan een standaard verhouding zoals landscape een beperking zijn, andere artiesten maken juist gebruik van kadrering om de inhoud van een schilderij of foto meer impact te geven. Zo zijn er artiesten die landschappen op een vierkant canvas schilderen of in portret oriëntatie om de lucht te benadrukken. Het is ook mogelijk om een persoon in landscape af te beelden om zo het onderwerp in context te plaatsen met de omgeving. De standaard termen zijn voortgekomen uit de meest gebruikelijke toepassing maar het zijn geen vaste regels.
Een drieluik is een interessant voorbeeld van een kunstwerk dat speelt met kaders. Zo kunnen drie schilderijen in portrait samen een kunstwerk in landscape vormen. De composities staan op zichzelf terwijl ze samen weer een geheel zijn. De lijst om het werk kan daarbij ook een rol van belang spelen. Zo wordt in fotografie vaak een passe-partout omranding gebruikt om het werk te isoleren van de omgeving.
