Iedere internetgebruiker heeft op zijn minst een idee van wat een zoekmachine is. Zoekmachines maken ons online leven een stuk eenvoudiger door de gigantische hoeveelheid informatie op het net voor iedereen beschikbaar te maken. Maar wat is een zoekmachines nu precies? Hoe komen ze van de door jou ingetypte zoekopdracht tot die lange lijst met zoekresultaten?
Bekijk deze video over zoekmachines
Wat is een zoekmachine?
Een zoekmachine is een programma dat is bedoeld om inhoud op het internet te vinden, begrijpen, organiseren en presenteren. Zoekmachines doorzoeken het internet op een systematische manier naar de webpagina’s die aansluiten bij een bepaalde zoekopdracht. Die worden vervolgens in een lijst van resultaten aan de gebruiker getoond.
Op die manier maakt een zoekmachine het internet begrijpelijk en navigeerbaar. Een zoekmachine is dan ook volledig vervlochten met het internet zoals wij dat kennen en dagelijks gebruiken.
Toch weten veel mensen niet hoe zoekmachines doen wat ze doen. Omdat dit belangrijk is om te begrijpen om je eigen zoekwoord posities te kunnen verbeteren, gaan we daar nu eerst dieper op in.
Zoekmachines maken het internet toegankelijk
Een zoekmachine ordent dus de content op het internet voor haar gebruikers. Zoekmachines zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven van de internetgebruiker. Maar hoe doet een zoekmachine dat nu eigenlijk?
1. Crawlen
Zoekmachines zijn voortdurend bezig het internet en de daarop aanwezige webpagina’s te “crawlen”. Stukjes zoekmachine software (bots) verkennen websites, beoordelen de inhoud en proberen deze zo goed mogelijk te begrijpen. Omdat het internet voortdurend verandert (pagina’s worden toegevoegd, verwijderd of aangepast) is het crawlen door zoekmachines een doorlopend proces.
De basis van SEO (zoekmachine optimalisatie) is dan ook ervoor zorgen dat jouw website “crawlbaar” is. Anders kunnen zoekmachines de content op jouw website niet zien en zul je ook nooit een plekje in de zoekresultaten bemachtigen.
2. Indexeren
Nadat een stuk content is gecrawld, wordt het opgeslagen in de index van de zoekmachine. Hier wordt alle door de bots gevonden content geordend: een soort gigantische inhoudsopgave voor het internet dus. Pas wanneer een webpagina in de index van een zoekmachine is opgenomen, kan deze pagina worden vertoond in de zoekresultaten.
3. Ranken
Deze derde en laatste stap is met afstand de meest zichtbare uit het proces van een zoekmachine. Het is de stap waar de zoekmachine het resultaat van het crawlen en indexeren zichtbaar maakt aan de gebruiker.
Wanneer de gebruiker een zoekopdracht intikt, presenteert (“ranket”) de zoekmachine de pagina’s in de index op basis van relevantie voor die zoekopdracht. Wat jij uiteindelijk te zien krijgt noemen we de SERP: de Search Engine Result Page. Dat is de pagina met van boven naar onder de pagina’s die – volgens de zoekmachine – het beste aansluiten op de door jou ingetypte zoekopdracht.
Welke zoekmachines zijn er?
Sinds de begindagen van het internet is er een groot aantal verschillende zoekmachines geweest, maar de markt wordt nu al jaren gedomineerd door een handjevol vertrouwde namen.
Van die bekende namen steekt de bekendste er dan weer met kop en schouders bovenuit. We zetten de grootste search engines voor je op een rijtje.
Google als zoekmachine
Vraag je op straat mensen om een zoekmachine te noemen, dan zal verreweg het grootste deel van die mensen Google noemen. Sinds de oprichting in 1998 heeft Google namelijk een gigantisch monopoly veroverd in de wereld van zoekmachines.
En wist je dat YouTube – ook een onderdeel van Google – wereldwijd de op één na grootste zoekmachine is? Daarmee is de positie van Google in de markt voor zoekmachines alleen nog maar sterker geworden door YouTube in 2006 op te kopen.
Google is zo groot geworden door hun focus op de gebruiker. Waar zoekmachines tot dat moment vooral keken naar de gebruikte woorden op een pagina, ontwikkelde Google een veel uitgebreider en ingewikkelder algoritme om te bepalen wat de beste pagina is bij een bepaalde zoekopdracht. Op die manier leverde deze zoekmachine al snel een veel betere gebruikservaring dan de concurrentie. Met als gevolg dat “even Googelen” voor veel mensen vandaag de dag synoniem is voor het gebruik van een zoekmachine.
Leuk stukje historie: wist je dat Yahoo – ooit één van de grootste zoekmachines ter wereld – Google in 1997 had kunnen kopen voor 2 miljoen dollar? Yahoo sloeg het aanbod af, kreeg in 2002 spijt en bood toen 3 miljard dollar, waarop Google dit keer bedankte.
Bing als zoekmachine
Bing is het antwoord van Microsoft op de hegemonie van Google in de markt voor zoekmachines. Wereldwijd is het na Google (en dus YouTube) inmiddels de grootste zoekmachine.
Toch komt Bing qua marktaandeel in de verste verte nog niet in de buurt van Google. Wereldwijd controleert Google ruim 90% van de markt, tegen rond de 2 à 3% voor Bing. In de VS is het marktaandeel met rond de 6% wat groter.
Microsoft probeert het natuurlijk wel, door Bing op elke verkochte computer met een Microsoft besturingssysteem naar voren te schuiven als de standaard zoekmachine. Onder mensen die niet de moeite nemen (of de kennis bezitten) om deze standaard te wijzigen heeft dat ook wel voor extra gebruikers gezorgd, maar het gros van de mensen schakelt toch snel over op Google.
Nederlandse zoekmachines
Om deze lijst te verrijken met een stukje Hollandse trots, willen we je ook twee toonaangevende Nederlandse zoekmachines niet onthouden.
De eerste Nederlandse zoekmachine was Ilse (een afkorting van InterLink Search Engine). Wie in de jaren ‘90 of begin 21e eeuw is opgegroeid, heeft deze zoekmachine waarschijnlijk nog wel gebruikt om te zoeken naar plaatjes van zijn of haar favoriete pokémon. Als er niet tegelijkertijd iemand wilde bellen en jij van het internet af moest, tenminste.
Startpage is een minder bekende zoekmachine van Nederlandse makelij, die zich heeft gespecialiseerd in anonimiteit. Startpage baseert zich op de index van Google, maar gebruikt die zonder de trackers en logs die Google inzet. Op die manier kun je “Googelen” zonder dat je data worden opgeslagen of dat je gepersonaliseerde advertenties krijgt voorgeschoteld.
Wat is de beste zoekmachine?
Om dit artikel af te ronden buigen we ons tot slot nog over de vraag wat de beste zoekmachine is. Om daar meteen maar een open deur over in te trappen: het antwoord op die vraag hangt natuurlijk voor een groot deel af van je eigen voorkeuren.
Onderaan de streep is de beste zoekmachine natuurlijk degene die jou de beste resultaten levert op je ingevoerde zoekopdracht. En zowel op dat vlak als in gebruiksgemak, blijft Google voor de meeste mensen heer en meester.
Toch kun je persoonlijke redenen hebben om voor een andere zoekmachine te kiezen. Voor steeds meer mensen is het bijvoorbeeld een overweging dat zij zich zorgen maken om hun privacy op het internet. Een iets minder voor de hand liggende, maar niet minder interessante, overweging is de duurzaamheid van de zoekmachine.
De beste zoekmachine in privacy
DuckDuckGo is een zoekmachine die zich volledig heeft gespecialiseerd in het bieden van privacy. Er worden geen gegevens of voorkeuren opgeslagen van jou als gebruiker. Dat betekent dat er geen profiel van jou wordt gebouwd dat kan worden ingezet voor reclamedoeleinden, zoals bijvoorbeeld Google dat wel doet.
Voor sommige mensen is dat een nadeel, omdat het ook betekent dat het moeilijker voor DuckDuckGo is om dezelfde mate van personalisatie te bieden die Google wel haalt. Maar voor anderen is dit een kleine prijs om te betalen wanneer ze weten dat ze hier veel privacy voor terug krijgen.
De beste zoekmachine in duurzaamheid
Ecosia is een zoekmachine die je niet snel zult tegenkomen in overzichten van de grootste marktaandelen, maar door de unieke insteek vonden we het een mooie afsluiter voor dit artikel.
Deze zoekmachine slaat namelijk een mooie brug tussen de digitale en ontastbare wereld van zoekopdrachten en de echte wereld om ons heen. Ecosia plant namelijk bomen, gebaseerd op het aantal uitgevoerde zoekopdrachten. Het geld dat binnenkomt door advertentieruimte te verkopen, komt op die manier de planeet ten goede. Dus als duurzaamheid voor jou belangrijk is, dan is Ecosia misschien wel jouw ideale zoekmachine.
