Volledige begrippenlijst

X-hoogte

schrijf je in voor de nieuwsbrief meer info

Beschrijving

X-hoogte staat voor de hoogte van kleine letters zonder de stok of staart. De letter ‘x’ is hier een voorbeeld van, vandaar ook de naam van deze term. Het staat dus niet voor de horizontale X-as, wat een ander begrip is. Wat is X-hoogte en wat is het belang van deze waarde in tekstverwerking en grafisch ontwerp?

Wat is X-hoogte?

Kleine letters, ook wel undercase of onderkast genoemd, hebben doorgaans een variabele hoogte. Dit komt omdat veel letters een kop of een staart hebben. Zo heeft de letter ‘b’ een kop en de letter ‘p’ een staart. De letter ‘o’ heeft geen van beiden, en is daarmee kleiner in verhouding tot andere letters binnen hetzelfde lettertype. Ook de letter ‘x’ is een voorbeeld een karakter zonder stok of staart, en is daarom als referentie te gebruiken.

Verschillen in lettertypes voor de pagina

Een lettertype met korte stokken en staarten zal er op een pagina anders uitzien dan een letter met lange stokken en staarten. In drukwerk is dit van belang om naast de hoeveelheid tekst ook de mate van bedrukking te bepalen. Kortere stokken en staarten betekent dat regels dichter op elkaar liggen waardoor er meer tekst op een pagina past. Hierdoor is het wel mogelijk dat de leesbaarheid minder wordt. Bij koppen kunnen grote witte vlakken storend overkomen, daarom wordt hier doorgaans gekozen voor een grotere X-hoogte met korte stokken en staarten. Een andere manier om dit probleem op te lossen is alleen hoofdletters voor titels te gebruiken. Uppercase karakters hebben namelijk dezelfde hoogte wat voor een rustiger beeld zorgt.

Lettertypes kiezen

Bij het kiezen van lettertypes kan de indeling van een pagina sterk wijzigingen. De breedte, x hoogte, vetgedrukt of schuin zijn allemaal factoren die van belang zijn. Zo kan een tekst met een lettergrootte 10 in een ander lettertype veel langer of juist korter lijken. Naast de stokken en staarten kan overigens de X-hoogte per lettertype ook afwijken. Door meerdere X-en naast elkaar te plaatsen in een ander font met dezelfde lettergrootte kunnen lettertypes met elkaar worden vergeleken.